Park Zamkowy, należący do zespołu zamkowego książąt pszczyńskich, to jedna z największych atrakcji w Pszczynie. Jest to zabytkowy park krajobrazowy w stylu angielskim, który znajduje się tuż obok pszczyńskiego zamku i jest uznawany za jeden z najpiękniejszych na całym Śląsku. Zajmuje on powierzchnię 156 hektarów i składa się z trzech różniących się od siebie części: Parku Zamkowego, Parku Dworcowego i Parku Zwierzyniec. Czym zatem każda z nich się od siebie różni? Już wyjaśniamy!
Spis treści:
1. Park Zamkowy w Pszczynie
2. Park Dworcowy w Pszczynie
3. Park Zwierzyniec w Pszczynie
Park Zamkowy w Pszczynie
Park Zamkowy to jeden z najważniejszych zabytków w Pszczynie. Zajmuje on powierzchnię 48 hektarów i jest nierozerwalnie związany z rezydencją książąt pszczyńskich. Jego początki sięgają połowy XVI wieku, zaś obecny wygląd zawdzięcza zmianom z drugiej połowy XIX wieku. Początkowo bowiem, po północnej stronie zamku wytyczono trzy aleje, które rozchodziły się promieniście od głównej fasady pałacu, a później małymi krokami zaczęto przekształcać całość w park krajobrazowy w stylu angielskim. Wówczas zlikwidowano główne aleje, zastępując je rozległą łąką, która prowadziła do nowo wybudowanych stawów na rzece Pszczynce. W następnych latach zaczęły się pojawiać kolejne charakterystyczne dla tego stylu elementy, czyli malownicze skupiska drzew i krzewów, liczne rozlewiska i stawy z wysepkami, do których prowadzą łukowe mostki, otwarte łąki oraz samotne, rozłożyste drzewa. Do tego brzegi stawów obsadzono drzewami zwisającymi, których konary i gałęzie zwisają tuż nad wodą. Oczywiście nie można zapomnieć też o idealnie wkomponowanych w park obiektach małej architektury, w tym przede wszystkim dworze Ludwikówka, herbaciarni Daisy, bramie chińskiej, piwnicy lodowej oraz kilku kapliczkach. Na terenie Parku Zamkowego znajdują się również groby książęce Anhaltów oraz Hochbergów. Miejsce to jest więc idealne, aby połączyć wypoczynek na łonie natury ze zwiedzaniem i poznawaniem niezwykle bogatej historii miasta.
Park Dworcowy w Pszczynie
Park Dworcowy to fragment Parku Zamkowego, który znajduje się w jego wschodniej części i zajmuje powierzchnię 2 hektarów. Jego największą atrakcją jest skansen o nazwie Zagroda Wsi Pszczyńskiej. Na jego terenie można podziwiać najcenniejsze zabytki drewnianej architektury ludowej, pochodzące przede wszystkim z okolicznych wsi. Większość z nich datuje się na XIX wiek, a sama ekspozycja została utworzona w 1975 roku i w kolejnych latach stopniowo się rozrastała. Obecnie skansen leży na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego i można oglądać kilkanaście różnych obiektów. Pierwszym z nich jest XIX-wieczna szopa na siano pochodząca z Frydku, w której obecnie znajduje się kasa z biletami. W rzeczywistości jest to rekonstrukcja zabytku, ponieważ oryginalny budynek był w bardzo złym stanie i nie nadawał się do przeniesienia. Kolejnym obiektem wartym uwagi jest chałupa z 1831 roku, którą przeniesiono na teren skansenu z miejscowości Grzawa. Została ona wzniesiona na fundamencie z łamanego kamienia, a w jej środku można oglądać dwie izby mieszkalne, kuchnię, komorę oraz sień. Następną budowlą godną uwagi jest XIX-wieczna kuźnia z Goczałkowic, która wyróżnia się typową dla tego regionu konstrukcją, z piecem z łamanego kamienia i okapem odprowadzającym dym do otworu w dachu. Oczywiście pisząc o Zagrodzie Wsi Pszczyńskiej nie można zapomnieć też masztarni z Wisły Wielkiej, która została wybudowana w 1799 roku oraz stodole z Kobielic, wzniesionej w 1811 roku. Budynek ten prezentuje rzadszy na ziemni pszczyńskiej styl, bowiem ma kształt prostokąta, a częściej spotykane były obiekty ośmioboczne. Do innych ciekawych obiektów na terenie skansenu należy jeszcze spichlerz z Dębiny, wozownia z Warszowic, młynek wietrzny z Zebrzydowic oraz spichlerze i pasieki.
Park Zwierzyniec w Pszczynie
Park Zwierzyniec to kolejny fragment Parku Zamkowego, który znajduje się w jego zachodniej części i zajmuje powierzchnię ponad 100 hektarów. Powstał on już w 1792 roku po osuszeniu wielkiego stawu miejskiego. Jego największą atrakcją jest Pokazowa Zagroda Żubrów, otwarta w czerwcu 2008 roku, w której można obserwować żubry, muflony, jelenie, daniele, sarny oraz kilka gatunków ptaków, w tym między innymi pawie indyjskie, bażanty diamentowe, gęsi łabędzionose, gęsi egipskie, łabędzie i krzyżówki. Największą popularnością cieszą się jednak żubry, które można oglądać z pomostu widokowego. Ich naturalnym biotopem są lasy mieszane z udziałem wilgotnych i bagnistych łąk, a ich głównym pokarmem są rośliny, wśród których znajduje się około 370 gatunków, w tym przede wszystkim zioła i trawy. Co ciekawe, stado żyjące w Pokazowej Zagrodzie Żubrów to wyłącznie żubry należące do linii pszczyńskiej, która wywodzi się z 4 okazów sprowadzonych do Murcek w 1865 roku przez księcia pszczyńskiego Jana Henryka XI Hochberga z Puszczy Białowieskiej. To właśnie potomstwo tych żubrów odegrało ogromną rolę w restytucji stada wolnościowego w Polsce oraz w zachowaniu tego gatunku wśród żyjących zwierząt w drugiej dekadzie XX wieku. Mimo powodzenia tej akcji i ciągłego zwiększania się ilości żubrów na świecie, gatunek ten wciąż wymaga jednak aktywnej opieki, dlatego takie miejsca jak Pokazowa Zagroda Żubrów są bardzo ważne, ponieważ przyczyniają się do zwiększenia liczebności stada żubrów, poprzez przekazywanie zwierząt innym ośrodkom hodowlanym. Park ten więc jest idealnym miejscem, aby dowiedzieć się więcej na temat ich życia oraz zrelaksować się po całym dniu zwiedzania w pięknych okolicznościach przyrody.
Bibliografia:
https://www.pszczyna.pl/dla_turystow/park-zamkowy
https://slaskie.travel/poi/3168/park-palacowy-w-pszczynie
https://www.slaskie.travel/culturalheritage/3168/park-palacowy-w-pszczynie
http://zubry.pszczyna.pl/